Kiến thức

Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng hiện nay?

16 Tháng Năm, 2023

Nắm bắt được hành vi người tiêu dùng, doanh nghiệp bạn đã có hơn 80% cơ hội bán được sản phẩm. Những hành vi người tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố khác nhau. Là một người bán hàng hay một người làm marketing phải nên cố gắng hiểu những yếu tố này. Dưới đây là 4 yếu tố chính, ảnh hưởng đến hành vi mua hàng của người tiêu dùng.

Tâm lý người tiêu dùng

Đây là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng.

Động lực

Khi người mua có đủ động cơ, nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi mua hàng. Mỗi người sẽ có những nhu cầu khác nhau như tháp nhu cầu của Maslow đã thể hiện.

Tháp nhu cầu Maslow là lý thuyết động lực trong tâm lý học, đó là một kim tự tháp có 5 tầng. Tháp Maslow thể hiện nhu cầu tự nhiên của con người phát triển từ nhu cầu cơ bản đến những nhu cầu cao hơn:

• Nhu cầu sinh học (physiological).
• Nhu cầu an toàn (safety).
• Quan hệ xã hội (love/belonging).
• Được tôn trọng (esteem).
• Khẳng định bản thân (self-actualization).

Đây là những yếu tố ảnh hưởng đến động lực trong tâm lý của người tiêu dùng, từ đó sẽ thay đổi hành vi người tiêu dùng.

Sự nhận thức

Cảm nhận của người tiêu dùng là một yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của người tiêu dùng. Cảm nhận của khách hàng là một quá trình mà khách hàng thu thập đủ thông tin về một sản phẩm.

Khi khách hàng thấy quảng cáo, khuyến mãi, đánh giá của khách hàng, phản hồi trên mạng xã hội, trên website hay app bán hàng,… liên quan đến một sản phẩm nào, có nghĩa là họ có ấn tượng về sản phẩm đó. Do đó yếu tố nhận thức của người tiêu dùng trở thành yếu tố ảnh hưởng lớn đến quyết định mua của người tiêu dùng.

Thái độ và niềm tin

Người tiêu dùng có thái độ và niềm tin nhất định sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến quyết định mua hàng. Họ sẽ có những thái độ nhất định với một sản phẩm: Hào hứng, bình thường, chán ngán… Dựa trên thái độ này, người tiêu dùng hành xử theo một cách cụ thể đối với một sản phẩm. Và việc một người doanh nghiệp nắm bắt được thái độ này, nó đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định hình ảnh thương hiệu của sản phẩm.

Do đó, các doanh nghiệp nên cố gắng hết sức để hiểu thái độ của người tiêu dùng để thiết kế các chiến dịch marketing phù hợp của họ.

Xã hội ảnh hưởng hành vi người tiêu dùng

Xã hội được định nghĩa là một nhóm những cá nhân liên quan đến tương tác xã hội một cách thường xuyên, hoặc một nhóm xã hội lớn có chung lãnh thổ không gian. Chính vì vậy chúng ta dễ dàng bị ảnh hưởng những người xung quanh. Và những người chúng ta dễ bắt chước nhất chính là:

Gia đình

Đúng vậy, gia đình quyết định khá lớn đến sở thích mua hàng của bản thân vì từ thơ ấu bạn đã quen với những sản phẩm/dịch vụ mà người nhà mua. Phần lớn bạn sẽ giữ thói quen như vậy cho đến sau này.

Các mối quan hệ

Sau gia đình những mối quan hệ lân cận cũng ảnh hưởng đến hành vi mua hàng. Các mối quan hệ như: Bạn bè, đồng nghiệp… phần lớn khi họ trải nghiệm một sản phẩm tốt họ sẽ gợi ý cho bạn và nó cũng dễ dàng khiến bạn bỏ một sản phẩm thân quen sang một sản phẩm được tư vấn tốt hơn.

Những người nổi tiếng (KOLs)

Đây là hình thức quảng cáo rất phổ biến trong kỷ nguyên số hiện nay. Các nhãn hàng đầu tư vào KOLs để đưa sản phẩm của mình đến gần người tiêu dùng hơn. Dựa vào sự nổi tiếng, nội dung mà KOLs truyền tải, khách hàng sẽ dễ dàng tin vào sản phẩm. Điều này đốc thúc khách hàng đưa ra quyết định mua hàng nhanh hơn.

Xem thêm: Cách xây dựng chiến lược KOL Marketing thành công

Yếu tố cá nhân ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng

Mỗi cá nhân sẽ có màu sắc, sở thích, môi trường riêng của mình. Và việc mỗi người có bản sắc riêng nên nhận thức và hành vi mua hàng cũng sẽ khác nhau:

Độ tuổi

Giữa độ tuổi khác nhau chắc chắn xu hướng mua hàng sẽ khác nhau.

• Người cao tuổi thường sẽ có xu hướng mua thực phẩm chức năng.
• Trung niên sẽ tập trung vào những tài sản khẳng định vị trí trong xã hội qua tiêu sản như: Nhà cửa, xe…
• Người thuộc thanh thiếu niên sẽ quan tâm nhiều đến thể hiện bản thân qua thời trang.

Thu nhập

Thu nhập cao hơn mang lại sức chi tiêu cao hơn là điều hiển nhiên. Khi người tiêu dùng có thu nhập khả dụng cao, người tiêu dùng đó có nhiều cơ hội hơn để chi tiêu cho các sản phẩm xa xỉ, giải trí, du lịch. 

Trong khi người mua thuộc nhóm thu nhập thấp hoặc trung bình dành phần lớn thu nhập của họ cho các nhu cầu cơ bản và thiết yếu như thực phẩm và quần áo.

Nghề nghiệp

Nghề nghiệp ảnh hưởng đến hành vi mua hàng cũng không ít. Một người có xu hướng mua những sản phẩm phù hợp với nghề nghiệp của mình.

• Học sinh/sinh viên có xu hướng mua: Thời trang, dụng cụ học tập…
• Họa sĩ: Dụng cụ vẽ tranh, các khóa nâng cao kỹ năng vẽ…
• Bác sĩ/ y tá: Dụng cụ chuyên dụng cho ngành nghề y tế…

Tùy vào mỗi ngành nghề, họ sẽ có nhu cầu chi tiêu khác nhau.

Phong cách sống

Phong cách sống phản ánh thái độ và cách thức mà một cá nhân tồn tại trong xã hội. Hành vi mua hàng cũng bị ảnh hưởng rất nhiều bởi lối sống của người tiêu dùng. Ví dụ như:

• Những người yêu thích cuộc sống lành mạnh: Chi tiêu nhiều cho thực phẩm sạch, những dụng cụ giúp họ sống lành mạnh.
• Những người yêu thích cách sống giải trí: họ tập trung nhiều cho tiệc tùng, ăn uống, vui chơi.

Xem thêm: Tổng hợp các hiệu ứng tâm lý khách hàng giúp gia tăng doanh số

Kinh tế quốc gia

Thói quen mua hàng cũng ảnh hưởng của một người tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng bởi yếu tố nền kinh tế quốc gia của người đó. Một quốc gia phát triển sẽ có hành vi người tiêu dùng khác với một quốc gia đang phát triển. Điều này thể hiện qua cung tiền trên thị trường của quốc giá phát triển lớn hơn và sức mua của người tiêu dùng cao hơn.

Các yếu tố kinh tế có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định mua của người tiêu dùng. Một số yếu tố kinh tế quan trọng là:

Thu nhập cá nhân

Giá trị đồng tiền của nền kinh tế phát triển lớn sẽ dẫn đến thu nhập cá nhân của quốc gia này cũng lớn hơn. Và sức mua của một cá nhân đó chắc chắn khác rất nhiều so với một cá nhân đang sinh sống tại quốc gia đang phát triển.

Thu nhập gia đình

Thu nhập của gia đình là tổng tất cả thu nhập của thành viên trong gia đình. Khi một gia đình có nhiều người kiếm tiền, thì sẽ có nhiều thu nhập hơn để mua sắm những nhu cầu cơ bản và xa xỉ.

Tín dụng tiêu dùng

Khi một người tiêu dùng mở thẻ tín dụng, điều này giúp họ dễ dàng để thanh toán khi mua hàng, nó sẽ thúc đẩy chi tiêu cao hơn. Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp hỗ trợ người tiêu dùng mua hàng bằng cách thanh toán bằng: Thẻ tín dụng, vay ngân hàng, trả góp dễ dàng…

Khi hạng mức người tiêu dùng đăng ký cao thì việc mua sắm các mặt hàng tiện nghi và xa xỉ sẽ tăng lên.

Tiết kiệm

Dù có thu nhập khá cao nhưng việc một người dùng có ý thức phải để dành tiết kiệm họ sẽ giảm mua. Điều này sẽ không quá phụ thuộc vào yếu tố thu nhập. Những người có ý thức phải tiết kiệm càng lớn thì sức mua sẽ giảm càng nhiều.

Kết luận

Vậy là chúng ta đã được tìm hiểu những nguyên nhân ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng. Qua đây, việc doanh nghiệp của bạn đánh mạnh vào yếu tố nào để ra chiến lược kinh doanh và chiến thuật quảng cáo là rất quan trọng. Để nắm bắt được những xu hướng này, bạn phải liên tục cập nhật những xu hướng của xã hội hiện nay. Những bài viết bổ ích được GoSELL sẽ liên tục bổ sung.