Trang chủ » Kiến thức chuyên sâu » Thực trạng và hạn chế của thương mại điện tử tại Việt Nam

Kiến thức

Thực trạng và hạn chế của thương mại điện tử tại Việt Nam

15 Tháng Ba, 2024

Mặc dù được đánh giá là đang và sẽ còn phát triển hơn nữa, nhưng nền thương mại điện tử tại Việt Nam được đánh giá là vẫn còn nhiều hạn chế nhất định. Trong bài viết dưới đây, cùng tìm hiểu về thực trạng cũng như những hạn chế của thương mại điện tử tại thị trường Việt Nam.

han-che-cua-thuong-mai-dien-tu-01

Thực trạng thương mại điện tử tại Việt Nam

Theo các báo cáo của Hãng nghiên cứu thị trường Statista, Việt Nam đã có một cú nhảy vọt đáng kinh ngạc trong lĩnh vực thương mại điện tử, ghi nhận đạt mức quy mô 16 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng trung bình hơn 20% vào năm 2021. Dự báo cho thấy con số này sẽ tiếp tục tăng lên đến 39 tỷ USD vào năm 2025. So với các quốc gia trên thế giới, Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á, chỉ xếp sau Indonesia.

Chính vì vậy, trước khi đến với những hạn chế của thương mại điện tử, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về thực trạng, tốc độ phát triển của nền thương mại điện tử ở nhiều khía cạnh tại thị trường Việt Nam. Ở đó, nền thương mại điện tử ở Việt Nam được đánh giá là có sự phát triển vượt bậc cả về quy mô, số lượng lẫn chất lượng.

Về quy mô, tốc độ tăng trưởng

Sau khi vượt qua đại dịch Covid-19, lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam đã tiếp tục đạt được sự phát triển nhanh chóng và ổn định trong năm 2022 và 2023. Kết quả này được Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) đưa ra dựa trên kết quả khảo sát hàng nghìn doanh nghiệp trên toàn quốc và khả năng thích ứng linh hoạt của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng với những thay đổi và xu hướng mới.

Theo dữ liệu từ Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam năm 2021, giá trị mua sắm và số lượng người tham gia giao dịch trên các trang TMĐT đã có sự gia tăng từng năm. Dự đoán cho thấy rằng, lĩnh vực TMĐT sẽ tiếp tục bắt kịp nhiều xu hướng để phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.

han-che-cua-thuong-mai-dien-tu-02
Nền thương mại điện tử Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh chóng

Xem thêm: Sự khác nhau giữa thương mại điện tử và thương mại truyền thống

Về loại hàng hóa giao dịch trên các nền tảng TMĐT

Theo báo cáo của từ Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam, các loại hàng hóa chủ yếu được mua bán nhiều nhất trên các sàn thương mại điện tử bao gồm: Thực phẩm (chiếm 52%); Quần áo, Giày dép và Mỹ phẩm (chiếm 43%); Thiết bị đồ dùng gia đình (chiếm 33%),… Đa số người được khảo sát (chiếm 63%) cho biết rằng lý do chính khiến họ quyết định chọn các sàn thương mại điện tử để thực hiện giao dịch là từ những đánh giá uy tín mà họ thấy được.

Về phân đoạn thị trường

Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam hiện nay được đánh giá là đang chịu sự chi phối của các doanh nghiệp nước ngoài. Theo đó, một số doanh nghiệp ban đầu là của Việt Nam, nhưng sau khi đạt được thành công, các doanh nghiệp đã được mua lại bởi hoặc có sự chi phối về cổ phần từ các tổ chức pháp nhân nước ngoài.

Chẳng hạn, trang TMĐT Tiki ban đầu là một doanh nghiệp Việt Nam, nhưng vào cuối năm 2020, vốn đầu tư từ nước ngoài vào trang này đã chiếm gần 55%, và vào năm 2021, trang này đã chuyển gần 90,5% cổ phần cho Tiki Global, một pháp nhân của Singapore. Điều này biến Tiki trở thành một doanh nghiệp của Singapore. Một ví dụ tương tự, Sendo cũng ban đầu là một doanh nghiệp Việt Nam, nhưng vào cuối năm 2020, vốn đầu tư từ nước ngoài vào sàn này đã tăng lên hơn 65%.

Về chính sách pháp luật

Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của nền thương mại điện tử, Chính phủ đã gần đây đã ban hành một số luật mới nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Cụ thể, theo quy định mới tại khoản 1 Điều 12 của Nghị định số 85/2021/NĐ-CP, thông tin về hàng hóa và dịch vụ trên các trang web TMĐT phải được người cung cấp cung cấp chi tiết.

Điều này nhằm giảm thiểu các hành vi lừa đảo và bán hàng trái phép trên các nền tảng thương mại điện tử, nhằm mục đích tạo ra một môi trường mua sắm an toàn và tin cậy cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, mặc dù đã có nhiều nỗ lực, một số biện pháp trừng phạt vẫn chưa đủ mạnh mẽ và nguy cơ thu thập thông tin trái phép trên mạng vẫn còn cao.

Nhìn chung, thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam đang trải qua những chuyển biến tích cực về quy mô, số lượng, chất lượng và cơ cấu. Tốc độ tăng trưởng cũng được đánh giá là tăng đáng kể. Điều này đã góp phần thay đổi cả diện mạo kinh tế và xã hội của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm tích cực đáng ghi nhận, vẫn còn những hạn chế của thương mại điện tử cần được quan tâm và chú trọng.

han-che-cua-thuong-mai-dien-tu-03
Một số chính sách được ban hành để bảo vệ người dùng trên sàn TMĐT

Những hạn chế của thương mại điện tử Việt Nam

Khó khăn trong việc kiểm soát trải nghiệm người dùng

Kinh doanh trực tuyến không còn là khái niệm xa lạ tại Việt Nam, thậm chí việc kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử cũng đang ngày càng trở nên phổ biến không chỉ với các doanh nghiệp nhỏ mà còn với các tập đoàn, công ty quy mô lớn.

Tuy nhiên, khi kinh doanh theo hình thức này, người bán và các doanh nghiệp sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào nền tảng đó. Một trong những hạn chế lớn nhất là việc quản lý trải nghiệm người dùng, được đánh giá là rất khó khăn. Điều này bắt đầu từ khi người dùng tải ứng dụng của các sàn thương mại điện tử về và cung cấp thông tin cho các sàn.

Ngược lại, nếu doanh nghiệp, công ty hoặc cá nhân kinh doanh trên trang web của mình, họ có thể dễ dàng kiểm soát trải nghiệm của khách hàng, từ đó có thể lập kế hoạch để cải thiện trải nghiệm đó. Mặc dù khi người dùng gặp phải vấn đề, họ có thể khiếu nại trực tiếp cho bộ phận quản lý của các sàn thương mại hoặc liên hệ với bên bán hàng để được hỗ trợ. Tuy nhiên, quá trình xử lý này thường tốn nhiều thời gian và kết quả không luôn đạt được theo mong đợi của khách hàng ban đầu.

Mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt

Với những ưu điểm dễ dàng nhận thấy như tiếp cận được đám đông khách hàng, tối ưu hóa chi phí mặt bằng và quy trình mua sắm đơn giản hóa, mọi loại hàng hóa từ thực phẩm đến hàng tiêu dùng đều dễ dàng được kiểm duyệt trên các nền tảng thương mại điện tử. Điều này vô tình tạo ra một môi trường cạnh tranh vô cùng gay gắt đối với các nhà bán lẻ, doanh nghiệp và công ty.

Với thách thức lớn như vậy, đây rõ ràng là một hạn chế của thương mại điện tử Việt Nam, nơi mà các nhà bán hàng, công ty và doanh nghiệp cần tìm ra và phát triển những điểm độc đáo không chỉ trong sản phẩm mà còn trong dịch vụ khách hàng. Nếu không chú trọng vào điều này, không ít các doanh nghiệp có thể sẽ dễ dàng bị loại khỏi cuộc cạnh tranh khốc liệt này.

Xem thêm: Các yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Thiếu lòng tin từ khách hàng

Sự thiếu tin tưởng từ phía khách hàng luôn là một thách thức lớn đối với kinh doanh trực tuyến tổng quát và trên các nền tảng thương mại điện tử cụ thể. Với nhiều trường hợp hàng giả, hàng nhái và lừa đảo xuất hiện ngày càng nhiều, khi không thể kiểm tra sản phẩm trực tiếp như khi mua sắm tại cửa hàng, người tiêu dùng dần mất lòng tin vào hình thức mua sắm này.

Để từng bước khôi phục lòng tin từ khách hàng, các nhà bán cần đặt nền tảng vững chắc trên chất lượng sản phẩm, đảm bảo rằng sản phẩm đến tay khách hàng giống hình ảnh được quảng cáo. Cùng với đó, việc áp dụng chính sách đồng kiểm hàng hóa cùng với nhà vận chuyển hoặc chính sách hoàn trả nếu sản phẩm gặp phải vấn đề hỏng hóc hoặc lỗi là một bước quan trọng trong việc xây dựng lại niềm tin từ khách hàng.

Phụ thuộc nhiều vào đơn vị vận chuyển

Trong quá trình mua sắm trên các sàn thương mại điện tử, đơn vị duy nhất có tiếp xúc trực tiếp với khách hàng là đơn vị vận chuyển, thông qua quá trình vận chuyển đến địa chỉ nhận hàng. Chính điều này làm cho cách phục vụ của các đơn vị vận chuyển đóng vai trò quan trọng trong mức độ hài lòng của khách hàng.

Điều này dẫn đến việc dù bạn đã chuẩn bị hàng hóa hoàn hảo, nhưng nếu đơn vị vận chuyển gặp trục trặc trong việc lấy hàng và giao hàng, thời gian vận chuyển sẽ bị trì hoãn, gây tổn thương cho uy tín của thương hiệu.

Giải pháp duy nhất để đối phó với hạn chế của thương mại điện tử Việt Nam liên quan đến dịch vụ vận chuyển là thiết lập các chính sách bảo hành hoặc hỗ trợ khách hàng. Ví dụ, việc áp dụng đồng kiểm hoặc chính sách hoàn trả hàng khi giao hàng chậm trễ, hoặc đổi hàng khi phát hiện lỗi, cùng với việc cung cấp hỗ trợ liên tục cho khách hàng để tránh tình trạng chậm trễ kéo dài.

han-che-cua-thuong-mai-dien-tu-04
Các đơn vị vận chuyển đóng vai trò quan trọng khi kinh doanh thương mại điện tử

Xem thêm: Các đơn vị vận chuyển nào tốt nhất khi kinh doanh bán hàng online

Gặp khó khăn trong việc kiểm soát kho hàng

Quản lý kho hàng là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp. Dù là đối với các cá nhân kinh doanh nhỏ, các startup mới hay các công ty lớn và doanh nghiệp, việc kiểm soát kho hàng vẫn là công việc không hề đơn giản khi kinh doanh song song cửa hàng trực tuyến lẫn các nền tảng thương mại điện tử.

Mỗi kho hàng thường chứa lượng hàng lớn, với nhiều loại sản phẩm khác nhau. Nếu không thiết lập được một hệ thống quản lý hiệu quả, có thể dẫn đến tình trạng hàng hóa mất mát hoặc nhầm lẫn, gây ra những tổn thất nghiêm trọng.

Để hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục hạn chế của thương mại điện tử này, giải pháp quản lý bán hàng GoSELL ngày càng tập trung vào việc tối ưu tính năng quản lý kho hàng. Doanh nghiệp có thể quản lý tập trung, đồng bộ và thuận tiện kho hàng đa kênh của mình trên một trang quản trị của GoSELL.

Quản lý kho hàng đồng bộ với giải pháp GoSELL

Hệ thống của phần mềm GoSELL cho phép doanh nghiệp quản lý kho hàng chuyên nghiệp, đồng bộ trên một hệ thống, giúp bạn luôn nắm bắt chính xác số lượng tồn kho, hạn chế các vấn đề sai sót và thất thoát hàng hoá. Đây là cách giúp các doanh nghiệp lớn nhỏ tối ưu quy trình quản lý kho hàng của mình ở tất cả các kênh như chi nhánh cửa hàng, Website, App bán hàng, Facebook, Zalo, các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, TikTok Shop, GoMUA.

Cụ thể, khi có đơn hàng phát sinh ở bất kỳ kênh nào, hệ thống sẽ tự động trừ và cập nhật tồn kho, giúp doanh nghiệp kiểm soát được chính xác số lượng tồn kho theo thời gian thực. Ngoài việc tự động cập nhật tồn kho khi có đơn hàng, bạn cũng có thể tự mình cập nhật số lượng tồn kho của sản phẩm tại một hoặc nhiều chi nhánh, hoặc thậm chí là tất cả các điểm bán hàng mà bạn đang quản lý một cách đơn giản.

han-che-cua-thuong-mai-dien-tu-05
Quản lý kho hàng đồng bộ với giải pháp GoSELL

Hệ thống của GoSELL sẽ tự động lưu trữ chi tiết dữ liệu về kho hàng, theo từng chi nhánh và từng thời điểm cụ thể, sử dụng bộ lọc thông minh tích hợp sẵn. Đối với các đơn hàng được hoàn trả, bạn chỉ cần tạo đơn trả hàng và xác nhận. Hệ thống sẽ tự động cập nhật số lượng sản phẩm hoàn trả vào kho, đảm bảo rằng số lượng tồn kho trên hệ thống luôn khớp với số lượng hàng hóa thực tế. Ngoài ra, GoSELL cũng hỗ trợ phân chia vị trí kho hàng, chuyển hàng nhanh chóng giữa các chi nhánh.

Các tính năng, giải pháp của phần mềm GoSELL

Bên cạnh tính năng quản lý đồng bộ kho hàng, giải pháp quản lý bán hàng GoSELL còn mang đến rất nhiều các tính năng phần mềm hữu ích dành cho doanh nghiệp. Đó bao gồm các tính năng giúp quản lý quy trình bán hàng như: quản lý đơn hàng, đồng bộ sản phẩm, kho hàng, quản lý khách hàng, quản lý nhân viên, chi nhánh,.. hoặc các tính năng hỗ trợ các chiến dịch marketing hiện đại và đạt hiệu quả cao.

GoSELL cho phép doanh nghiệp đồng bộ quản lý bán hàng từ offline đến online trên cùng một trang quản trị duy nhất giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Hệ thống của GoSELL quản lý một cách đồng bộ từ các chi nhánh cửa hàng trực tiếp đến website, app bán hàng, các sàn TMĐT (Shopee, Lazada, GoMUA, Tiktok Shop) hay các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo.

Đẩy mạnh kinh doanh trên đa kênh với OAO GoSELL

Ngoài ra, phần mềm GoSELL còn mang đến cho doanh nghiệp các giải pháp toàn diện giúp tối ưu quy trình kinh doanh đa kênh OAO (online and offline) bao gồm:

  • GoWEB: Thiết kế website bán hàng chuẩn thương mại điện tử chuyên nghiệp và nhanh chóng, với đầy đủ các tính năng hiện đại.
  • GoAPP: Tạo app bán hàng trên điện thoại, có mặt trên cả Android và iOS, giúp thu hút khách hàng quay lại mua sắm nhiều hơn.
  • GoPOS: Quản lý bán hàng tại quầy, lên đơn nhanh chóng, quản lý tồn kho chi tiết đến từng chi nhánh.
  • GoSOCIAL: Hỗ trợ bán hàng trên nền tảng mạng xã hội Facebook và Zalo. Đồng bộ tin nhắn, tạo kịch bản trả lời và tạo đơn hàng ngay khi chat.
  • GoLEAD: Tạo Landing Page chuyên nghiệp, giúp thu thập thông tin khách hàng và đẩy mạnh tỷ lệ chuyển đổi cũng như chốt sales.
  • GoCALL: Hệ thống tổng đài ảo, giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ telesales và chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, các dịch vụ vận hàng hay dịch vụ tư vấn, triển khai các chiến dịch marketing, tối ưu SEO, tối ưu và quản lý các kênh như Facebook, TikTok, Shopee, Lazada,… là những dịch vụ phổ biến mà doanh nghiệp của bạn có thể cần đến.

Kết luận

Bài viết trên đã giúp bạn nắm được thực trạng cụ thể cũng như những hạn chế của thương mại điện tử tại Việt Nam. Nắm được các điểm yếu và chuẩn bị cho những phương án khắc phục sẽ giúp các doanh nghiệp kinh doanh và quản lý bán hàng hiệu quả hơn trên các nền tảng thương mại điện tử phổ biến.

Bài viết cùng chuyên mục